एसकेएमको ऐतिहासिक जीत, २५ वर्षपछि सत्ताबाट बाहिर कीर्तिमानी चामलिङ

गान्तोक, २३ मई : २५ वर्षदेखि राज्यको बागडोर सञ्चालन गर्दै  आएको एसडीएफ पार्टीविरुद्ध विपक्षी पार्टी सिक्किम क्रान्तिकारी मोर्चा (एसकेएम)-ले परिवर्तनकारी जीत हासिल गरेको छ। राज्यको कुल 32 वटा विधानसभा समष्टिमध्ये १७  वटामा जनताले एसकेएमलाई जनादेश दिएका छन्। यद्यपि एसडीएफ पार्टी बलियो विपक्षीको रूपमा विधानसभा पुगेको छ।

एक सीटको अन्तरले एसकेएमले सरकार बनाएको छ। एकमात्र लोकसभा सीट पनि एसकेएमका उम्मेदवार इन्द्रहाङ सुब्बाले जितेका छन्। पीएस गोलेको नेतृत्वमा रहेको विपक्षी पार्टीलाई जनताले सरकार बनाउने साधारण मत दिएका हुन्।

२०१४ मा पश्चिम सिक्किममा खाता नखोलेको एसकेएमले यसपटक पश्चिम सिक्किमबाट ६ वटा सीट जितेको छ। दक्षिण सिक्किममा पनि दुईवटा सीटमा उसले खाता खोलेको छ। पूर्व सिक्किममा उसको सीट एउटा घटेर ६ वटामा झरेको छ। तर सङ्घ सीट र उत्तरका पछिल्ला दुईवटा सीटमा एसकेएमले पुनः विजय हासिल गरेको छ। सत्तारूढ़ पार्टीसँग निकै कड़ा प्रतिद्वन्द्विता गरेर एसकेएमले यो ऐतिहासिक जीत हासिल गरेको छ।

पश्चिम जिल्लामा टासीडिङ-योकसम (साङ्गे लेप्चा), गेजिङ-बर्मेक (लोकनाथ शर्मा), याङथाङ (भीमहाङ सुब्बा), दरामदिन  (मिङ्मा नर्बु शेर्पा), सोरेङ-च्याखुङ (आदित्य गोले) र जुम-सालघारी (सुनिता गजमेर) विजयी भएका छन्।

यसैगरी, दक्षिण सिक्किममा एसकेएमले दुईवटा सीट प्राप्त गरेको छ। तिमी-नाम्फिङमा बेदुसिंह पन्त र नामथाङ-रातेपानीमा सञ्जीत खरेल विजयी भएका छन्। उत्तर सिक्किममा एसकेएमले कबी-लुङचोक र लाचेन-मङ्गन गरी दुई सीट जितेको छ। पछिल्लो चुनाउमा एसकेएमले कबी लुङचोक मात्र जितेको थियो। लाचेन-मङ्गबाट साम्डुप लेप्चा र कबी-लुङ्चोकबाट कर्मा लोडे भोटिया विजयी भएका छन्।

पूर्व सिक्किममा २०१४ -को तुलनामा एसकेएमको एउटा सीट घटेको छ। पूर्वमा गान्तोक र स्यारीबाट कुङ्गा निमा लेप्चा, आरिथाङबाट अरुण कुमार उप्रेती, रिनाकबाट विष्णुकुमार शर्मा, खाम्दोङ-सिङ्तामबाट एमके शर्मा, पश्चिम पाण्डामबाट एलबी दास विजयी भएका छन्।

२०१४ मा एसडीएफलाई सरकार बनाउने जनादेश दिएको पश्चिम सिक्किमका जनताले २०१९ मा आफ्नो विचार फेरेका छन्। पश्चिम सिक्किमकै जनताको उल्लेखनीय समर्थनले एसकेएम सत्तामा पुगेको छ। एसकेएमले सङ्घ सीट (सोनाम लामा) पनि जितेको छ।

अर्कोतिर, एसडीएफ पार्टी सत्तासीनबाट बलियो विपक्षी पार्टी बनेको छ। एसडीएफलाई सरकार बनाउने जनादेश मात्र प्राप्त भएको छैन, तर ऊ शक्तिशाली विपक्षी पार्टी बनेको छ। जनताले एसडीएफलाई बलियो विपक्षीको भूमिकामा पुर्‍याएका छन्। एसडीएफले पश्चिमबाट दुईवटा, दक्षिण सिक्किमबाट ६ वटा, उत्तर सिक्किमबाट एउटा र पूर्व सिक्किमबाट ६ वटा सीट जितेको छ। एसडीएफको गढ़ मानिएको पश्चिम सिक्किममा ८ मध्ये उसलाई दुईवटा सीट मात्र प्राप्त भएको छ। २०१४ मा पार्टीलाई जिताउने पश्चिम सिक्किमका जनताको जनादेश यसपटक फेरिएको छ। ‘मेजिक नम्बर’-मा दुईवटै सङ्ख्याको कमीले एसडीएफको 25 वर्षे शासनले निरन्तरता पाउन सकेन।

उल्लेखनीय छ, यसपालिको चुनाउमा सिक्किमेली जनताले परिवर्तनको पक्षमा एसकेएमलाई सत्ताको चाबी मात्र सुम्पेका छैनन्, तर भारतमा सबैभन्दा लामो समयसम्म मुख्यमन्त्री पद सम्हाल्ने कीर्तिमान राखेका पवन चामलिङलाई पराजयको स्वाद चखाउँदै सत्ताबाट बाहिर पनि गरेका छन्।

पीएस गोलेले मुख्यमन्त्री हुनेछन् : जेकब खालिङ

बहुमत पाएकोले सरकार गठन गर्न राज्यपालले डाकेपछि मुख्यमन्त्री उम्मेदवारको रूपमा पार्टी अध्यक्ष पीएस गोलेको नाम प्रस्तावित गर्ने एसकेएमले जनाएको छ। “एसकेएम पार्टीले १७ सीटको साधारण बहुमत प्राप्त गरेको छ अनि सिक्किम डेमोक्रेटिक फ्रण्ट (एसडीएफ)-ले १५ सीट सिक्किम विधानसभामा प्राप्त गरेको छ। पार्टीका कार्यकारी अध्यक्ष कुङ्गा निमा लेप्चाको दोहोरो विजयले पार्टीलाई जिताउन महत्त्वपूर्ण भूमिका निभायो। सिक्किममा पवन चामलिङको २५ वर्षको सत्ता परिवर्तनको लागि यो पर्याप्त छ”, जेकब खालिङले पार्टीको प्रतिक्रिया दिँदै भने।

पार्टीले अघिबाटै गोलेलाई मुख्यमन्त्री उम्मेदवारको रूपमा प्रोजेक्ट गरेको उनले बताए। “आफ्नो चुनावी एजेण्डामा गोलेलाई आफ्नो मुख्यमन्त्री उम्मेदवारको रूपमा प्रस्तुत गर्ने पार्टीको अड़ानमा हामी कायम छौं। हामी भोलि वा पर्सि राज्यपालकहाँ जानेछौं अनि सरकार बनाउने दाबी राख्दै उनको नाममा मुख्यमन्त्रीको रूपमा प्रस्तुत गर्नेछौं”, खालिङले भने।

उनले अझ भने,“यो जनताको जीत हो, प्रजातन्त्रको जीत हो। जनताको अपेक्षाअनुसार सिक्किममा पूर्ण परिवर्तन ल्याउन पार्टी प्रतिबद्ध छ। सिक्किममा परिवर्तन ल्याउन पीएस गोलेले आफ्नो निजी जीवनमा ठूलो त्याग गरेका छन्। यो जीत हामी उनको त्यागप्रति समर्पित गर्दछौं। उनले एक वर्ष कष्टपूर्ण जेल जीवन बिताए, तर उनले सम्झौता गरेनन्। उनको त्यो त्यागबिना यो उपलब्धि सम्भव थिएन।”

कसले जिते? को हारे?

योकसम-टासिडिङ

साङ्गे लेप्चा (एसकेएम) 5686

दिछेन ओङ्मु भोटिया (एसडीएफ) 5607

याङथाङ

भीमहाङ सुब्बा (एसकेएम) 5184

डीबी सुब्बा (एसडीएफ) 5137

मानेबुङ-देन्ताम

एनके सुब्बा (एसडीएफ) 6211

पूर्णहाङ सुब्बा (एसकेएम) 4885

गेजिङ-बर्मेक

लोकनाथ शर्मा(एसकेएम) 5862

लक्ष्मण शर्मा (एसडीएफ) 4048

रिञ्चेनपोङ

केएस लेप्चा (एसडीएफ) 6582

फूर्ब छिरिङ भोटिया (एसकेएम) 5513

दरामदिन

मिङ्मा नर्बु  शेर्पा (एसकेएम) 2676

 पेम नर्बु शेर्पा (एसडीएफ) 2663

सोरेङ च्याखुम

आदित्य गोले (एसकेएम) 6580

सञ्चराज सुब्बा (एसडीएफ) 6372

जूम-सालघारी

सुनिता गजमेर (एसकेएम) 4400

धनकुमारी कामी (एसडीएफ) 4307

बर्फुङ

टीटी भोटिया (एसडीएफ) 5936

लोब्जाङ भोटिया (एसकेएम) 5839

पोकलोक-कामराङ

पवन चामलिङ (एसडीएफ) 7731

केबी राई (एसकेएम) 4832

नाम्ची-सिङ्गीथाङ

पवन चामलिङ (एसडीएफ) 5054

गणेश राई (एसकेएम) 4677

मल्ली

फरवन्ती तामाङ (एसडीएफ) 6354

तिलक बस्नेत (एसकेएम) 5489

नामथाङ-रातेपानी

सञ्जीत खरेल (एसकेएम) 6848

बिर्जन तामाङ (एसडीएफ) 5543

 तिमी-नाम्फिङ

बीएस पन्त (एसकेएम) 6084

जीएम गुरुङ (एसडीएफ) 5314

राङगाङ-याङगाङ

राजकुमारी थापा (एसडीएफ) 6146

राजकुमार बस्नेत (एसकेएम) 4621

तुमिन-लिङ्गी

उगेन टी. ग्याछो भोटिया (एसडीएफ) 6357

साम्डुप छिरिङ भोटिया (एसकेएम) 6151

खाम्दोङ-सिङताम

डा. एमके शर्मा (एसकेएम) 5347

 जीएम गुरुङ ‘जुनियर’ (एसडीएफ) 4474

पश्चिम पाण्डाम

एलबी दास (एसकेएम) 5799

गोपाल बराइली (एसडीएफ) 4901

रिनाक

विष्णु कुमार शर्मा (एसकेएम) 8039

हेमेन्द्र अधिकारी (एसडीएफ) 4953

छुजाचेन

केबी राई (एसडीएफ) 6896

डीके प्रधान (एसकेएम) 5733

नाथाङ-माछोङ

डीटी लेप्चा (एसडीएफ) 6380

छिरिङ भोटिया (एसकेएम) 3460

नाम्चेबुङ

ईएम प्रसाद शर्मा (एसडीएफ) 6141

डेनिस राई (एसकेएम) 5170

स्यारी

केएन लेप्चा (एसकेएम) 6638

कर्मा वाङ्दी भोटिया (एसडीएफ) 5282

मार्ताम-रुम्तेक

डीटी लेप्चा (एसडीएफ) 6244

सोनाम छिरिङ भेनचुङ्पा (एसकेएम) 6171

 अप्पर तादोङ

जीटी ढुङ्गेल (एसडीएफ) 3844

आनन्द लामा (एसकेएम) 3428

आरिथाङ

अरुण कुमार उप्रेती (एसकेएम) 3150

आशिष राई (स्वतन्त्र) 2676

श्याम प्रधान (एसडीएफ) 1545

गान्तोक

केएन लेप्चा (एसकेएम) 3838

पिन्छो छोपेल (एसडीएफ) 2950

अप्पर बुर्तुक

डीआर थापा (एसडीएफ) 6107

एनबी गुरुङ (एसकेएम) 5350

कबी-लुङचोक

कर्मा लोडे भोटिया (एसकेएम) 5705

उगेन निडुप भोटिया (एसडीएफ) 4268

जङ्गु

पिन्छो नामग्याल लेप्चा (एसडीएफ) 5613

छुङ्किपु लेप्चा (एसकेएम) 2612

लाचेन-मङ्गन

साम्डुप लेप्चा (एसकेएम) 3615

टीडब्ल्यू लेप्चा (एसडीएफ) 3031

सङ्घ

सोनाम लामा (एसकेएम) 1488

छिरिङ लामा (एसडीएफ) 858

लोकसभा

इन्द्रहाङ सुब्बा (एसकेएम) 1,61,143

डीबी कटुवाल (एसडीएफ) 1,49,158